Brandstof

Martha Gallego

Het is fijn als je jezelf kan herkennen in de visie van de mensen of de organisatie waar je voor werkt. Op die manier geeft samenwerken zoveel voldoening en maak je gebruik van je intrinsieke drive!. In deze blog neemt Martha Gallego (42) je mee in haar ervaring als freelance creative producer en zakelijk leider bij het Meral Polat trio en deelt ze praktische tips om je start als (zakelijk) talent in de culturele sector soepel te laten verlopen. 

“Zorg als beginnend producer of zakelijk talent dat je contact legt met een aantal mensen in het veld die meer ervaring hebben dan jij en waar je je fijn bij voelt om advies te vragen en dingen te bespreken. Dat is echt onbetaalbaar.” 
Na haar studie Media & Cultuur aan de Universiteit van Amsterdam, ontdekte Martha dertien jaar geleden haar liefde voor produceren tijdens het organiseren van een filmfestival. In de jaren die volgden kwam ze erachter hoe belangrijk het voor haar is om zich verbonden te voelen met de artistieke visie van een opdrachtgever. In 2021 startte ze daarom met de master Creative Producing aan de DAS Graduate School waar ze leerde haar visie over het werken met kunst en cultuur te formuleren. “Het is voor mij belangrijk om me inhoudelijk betrokken te voelen bij de projecten waar ik me aan verbind en me te herkennen in de ambitie van het team. Door mijn eigen visie scherp voor ogen te hebben, kan ik bij de start al toetsen of projecten bij me passen of niet. Dat maakt het plezier in de dingen die ik doe zoveel groter!”  

Sinds kort is Martha als zakelijk leider betrokken bij het Meral Polat trio (Stichting Babisko). “Het is leuk om nieuwe gebieden te blijven verkennen. Ondanks mijn vele jaren ervaring binnen het culturele veld, voel ik me op zakelijk gebied nog een beginner. En dat maakt het werk juist leuk! Er is zoveel te leren.”  

Wat is dat eigenlijk creative producing?
Als producer heb je voor een groot deel een faciliterende rol, waarbij je een artistieke team ondersteunt in het verwezenlijken van hun ambitie. Je behoudt het overzicht; je hebt zicht op het artistieke product en hoe het zich ontwikkelt, je hebt inzicht in de begrotingen en bewaakt deze. Vaak help je het team samenstellen, bijvoorbeeld wie je kan inschakelen voor de marketing van een project. Voor kleinere projecten pak ik ook veel organisatorische en uitvoerende klussen op. Als creative producer denk je daarnaast ook conceptueel mee en zorg je dat de kern van het artistieke product bewaard blijft. Het verschil tussen een producer en een creative producer is voor mij dat een creative producer een eigen artistieke visie heeft en ook zelf projecten initieert en conceptueel uitwerkt. Maar de taken en verantwoordelijkheden die onder een creative producer vallen kunnen enorm uiteenlopen per project. Om eerlijk te zijn ben ik ondanks mijn ervaring soms ook nog aan het aftasten wat er wel en niet bij hoort. Dat vind ik leuk, want het houdt het werk afwisselend, maar soms is dat ook even zoeken. Belangrijk hierin is dat je bij een project vanaf het begin helder hebt wat wel en niet onder jouw verantwoordelijkheid valt. Dat zorgt ervoor dat je later in het proces niet (of minder) voor verrassingen komt te staan en je als team soepeler kan samenwerken.  

Dus er is ook ruimte om als zakelijk talent of creative producer bij te dragen aan de artistieke inhoud van een project?
Jazeker! In mijn ervaring is daar vaak ruimte voor. Ik heb gemerkt dat het voor een artistiek team fijn is en vertrouwen geeft als je betrokken bent en meedenkt over de inhoud van het artistieke deel van een project. Op die manier doe je het echt samen. Soms is het ook juist waardevol dat je als creative producer met iets meer afstand feedback kan geven over hoe je denkt dat een concept zal landen. Dat je feeling houdt met de sociaal maatschappelijke impact ervan. 

Wat is het eerste dat je doet als je begint aan een project?
Voor mij begint de eerste belangrijke stap eigenlijk al vooráfgaand aan een project. Als ik word uitgenodigd voor een opdracht, dan toets ik eerst of deze aansluit bij mijn eigen visie. Mijn visie is: alle kunst is politiek. Wij kunnen ons bestaan als cultureel veld niet losmaken van onze omgeving, de samenleving waarbinnen we werken. Het is een wisselwerking. Wat er speelt in de samenleving heeft invloed op kunst, en andersom kan de kunst die wordt gecreëerd een samenleving beïnvloeden of spiegelen. Mijn ambitie is om de verbeeldingskracht in kunst te gebruiken om betere alternatieven te bedenken voor bestaande sociale issues. 

Dat ik selectief kan zijn in het aannemen van opdrachten dat heb ik moeten leren, want vroeger wilde ik overal ‘ja’ tegen zeggen. Uiteindelijk merkte ik dat dat niet werkte. Dat als ik niet volledig achter de ambitie van een project stond, er vaak later in het proces wrijving ontstond. Dat is niet bevorderend voor je output en je werkplezier. Ik lees daarom altijd het concept of projectplan goed door en ga het gesprek aan om af te tasten wat het doel van een project is. Als ik het gevoel heb dat ik kan bijdragen, dan kijk ik ook: is het haalbaar? Want ook dat is belangrijk! Zeker als ZZP’er. Maak een inschatting of het plan haalbaar is en een goede kans van slagen heeft. Vaak geef ik daarin feedback over hoe realistisch iets is.  

Gaat dat je gemakkelijk af om die feedback te geven?
Dat heeft best even geduurd. We hebben in het culturele veld heel lang geprobeerd om wonderen te verrichten. Dat betekent met weinig budget hele grootse dingen waarmaken. Ik vond het niet altijd gemakkelijk, maar inmiddels ben ik zelf een stuk realistischer geworden en ik merk de meeste mensen met wie ik werk ook. We kijken veel meer naar hoe we dingen op een duurzame manier kunnen produceren. Hoe we kunnen voorkomen dat we onszelf en anderen uithollen. Ook in de sector als geheel zie ik die beweging op gang komen. Ik zie het als mijn eigen verantwoordelijkheid om op tijd aan te geven wat mijn wensen en voorwaarden zijn om mijn werk goed te kunnen doen. Maar dat heb ik moeten leren. Toch merk ik dat het voor alle partijen fijner is als je die helderheid wel biedt! 

Het helpt ook dat er op dit moment voldoende werk is. Er is een groot gebrek aan goede producenten en creative producers. Ik wil daarom jonge talenten echt uitnodigen om het culturele werkveld te komen verkennen! Als je nieuwsgierig bent: begin. Durf daarbij uit te reiken naar de mensen om je heen. Als er iets is dat ik heb geleerd in de afgelopen jaren, dan is het dat het helemaal oké is om te zeggen als je iets nog niet weet, of als je ergens hulp bij nodig hebt. Voorheen kon ik me daar best druk over maken, maar zelfs als ervaren producer loop je soms tegen dingen aan die nieuw voor je zijn. Mijn ervaring is dat het juist goed werkt als je eerlijk bent over wat je wel en niet weet. Dat er dan gezamenlijk wordt gezocht naar de kennis, de informatie of een andere oplossing. Dat scheelt een hoop stress.  

Wat heeft jou geholpen in jouw groei als creative producer?
Het is belangrijk als beginnend producer dat je een aantal mensen in het veld vindt die meer ervaring hebben dan jij. Die veel hebben gezien en gedaan, bij wie je kunt aankloppen voor advies en vragen. Dat is echt onbetaalbaar. In het roadieprogramma van NAPK START ervaar ik die hulp ook! Ik ben gekoppeld aan iemand die enorm veel ervaring heeft, en dat geeft mij de kans om daarvan te leren. NAPK heeft sowieso ontzettend veel kennis en informatie beschikbaar waar je uit kan putten, alleen al in de vorm van hun website en de masterclasses die worden aangeboden. 

Maar vergeet ook je peers niet, mensen op soortgelijke posities. Iemand anders kan de sleutel hebben voor een klein of een groot issue, gewoon omdat diegene net een ander perspectief heeft. Wees niet bang om hulp te vragen! Als je jezelf durft open te stellen werpt dat zijn vruchten af.  

Heb je praktische tips voor (jonge) talenten die aan het begin staan?
Uiteraard! Om te beginnen: maak van de boekhouder je beste vriend 😉 Bel deze persoon, vraag om advies als je er niet uitkomt. Bijvoorbeeld met declaraties of andere kostenposten waar je over twijfelt. Elke uitgave moet verantwoord worden. Ook zou ik adviseren: stel het niet uit. Je wil het niet allemaal aan het eind van het jaar moeten doen, als je alweer vergeten bent hoe het ook alweer zat. Doe het meteen. 

Wees vanaf het begin heel helder richting je team over wat er mogelijk is en wat niet, vooral financieel. Hierdoor zorg je ervoor dat iedereen met dezelfde verwachting het project in stapt. Daarnaast is het goed je te realiseren dat een begroting in ontwikkeling is. Soms vallen kosten hoger uit, of juist lager. Dat betekent dat je in het proces enigszins flexibel kan zijn binnen wat redelijk is, als je het overzicht maar behoudt.  

En verder: Lees alles wat binnenkomt, maar maak ook duidelijk voor jezelf en voor je team wat binnen jouw verantwoordelijkheid valt en wat niet. Het is goed om geïnformeerd  te zijn, maar je hoeft wellicht niet bij elke afspraak te zijn. Als je de basis, de visie en het plan helder hebt met elkaar dan kan je daarin beter je tijd bewaken en benutten. Wees betrokken, maar kijk hoe je het efficiënt en overzichtelijk houdt.  

Tot slot: Als ZZP’er heb je veel vrijheid, maar dat kan ook een valkuil zijn! Je kan flexibeler met je tijd om gaan, maar het betekent ook dat het risico op de loer ligt dat je altijd beschikbaar wil zijn met het gevaar dat je overweldigd raakt. Je kunt daarin kaders neerzetten voor jezelf. Zodat je niet constant het gevoel hebt dat je ‘aan’ moet staan, en de balans kunt behouden. Het is verleidelijk om harder te gaan rennen, juist omdat je vaak vanuit je passie werkt en ziet wat er allemaal mogelijk is. Daarin is de uitnodiging om zelf elke keer te voelen waar je grens ligt. Soms betekent dat dat je streng moet zijn voor jezelf. Als jij helder bent in wat je nodig hebt om te floreren in je werk, dan is mijn ervaring dat dat door de omgeving ook wordt gerespecteerd. 

Deze blog is geschreven door Salien Lisa Oosterman.

Terug naar Brandstof